Karel
— Rannsóknarvettvangur rímna
Lemmata   |   Textatengsl   |   Ordbog β  

Ordbog til ... rímur ... β

Grófur ljóslestur rímnaorðabókar Finns Jónssonar.

Ordbog til de af Samfund til udg. af gml. nord. litteratur udgivne rímur samt til de af Dr. O. Jiriczek udgivne Bósarimur. Finnur Jónsson ed. København: Carlsbergfondet, 1926-1928. [tengill]

r
rabb
n
snak, prat, eð ljóta r. ⟨Gei III, 61⟩.
raðr
adj
= hraðr, hurtig, rask, soadv. ratt ⟨La VI, 33⟩.
raf
n
(eller rafr ?), uhrygðar ra ⟨G III, 4⟩, synes omskriv fu hrygd; kunde stå i forb. med no. rave klud, fille; jfr. klåtr.
raga
(að), mane, ægge, r. e—upp ⟨Kr VII, 55⟩ (aragr, egl. ’kalde efor“fef’).
ragr
  ragur
adj
fe), blodagtig, r—ari ekvendi ⟨Gri HI, 28⟩.
rakki
m
rakke, hund, ⟨Þr IV, 16⟩; lægis r., skib, ⟨Hj IV, 47⟩ (her dat. rakk!), kólgu r., d. s,, ⟨Kr V, 45⟩.
rakna
(að), udfolde sig, blive til noget, seint tók gleðiað r. ⟨Skí 44⟩; r. amunni, glide ud amunde(ved rímens slutning), ⟨U V, 41⟩; r. vid, kommetil sig. selv ige ⟨Fr IV, 21⟩, ⟨G X, 45⟩: ramb, snak, overmodig tale, ⟨Så I, 46⟩; det er dette (sjældne) ord, der ligger til grund for rembaz og rembilåtr og rembingr.
ramleikr
  ramleikur
m
kraft, styrke, með r—K sínu ⟨G XI, 54, XII, 68⟩.
ramliga
  ramlega
adv, kraftigt, stærkt, í höj grad, ⟨ÓlH 52⟩, ⟨Vǫ IV, 17⟩, ⟨Fr IH, 39⟩; smíða r. ⟨Skí 102⟩.
ramligr
  ramlegur
adj
kraftig, stærk, oemand ⟨St 11, 4⟩, oet skib ⟨Sǫ II, 38⟩; r—t fall ⟨Skí 175⟩, r—g reiði ⟨Vǫ III, 39⟩, rt sár ⟨BI VII, 18⟩, r—g ráðagjorð ⟨Þry 1, 26⟩, r—t rið, vakle ⟨Hj IV, 31⟩.
rammislagr
  rammislagur
m
destærke melodi, ⟨Bó X, 20⟩.
rammr
  rammur
adj
kraftig, stærk, romraust ⟨ÓlB 1, 27⟩, romþrá ⟨Gri VI, 1⟩. s randi, skjold (arond), ⟨G 1, 19, XH, 28⟩, ⟨Ger VII, 30⟩, ⟨Bl Il, 41⟩. rangligr, vrang, forkert, urigtig, r—g stunda ⟨Ko I, 46⟩.
rangr
  rangur
adj
vrang, r. ósiðr ⟨ÓlH 4⟩; rt ne skæv næse, ⟨Hj VII, 23⟩.
rani
m
iryne, på et svi ⟨Gri VI, 15⟩.
rann
rannr, ( eks. ⟨Bó VII, 18⟩, eks. ⟨Vi II, 40⟩, ⟨Bó II, 56⟩, ⟨Kr VII, 25⟩), hus (se de an steder), í kenninger, for bryst, óðar r. ⟨Skí 6⟩, ljóða r. ⟨Fr 1, 3⟩, ⟨Ú IN; 16⟩, fræða r. U 1, hyggju r. ⟨U VI, 47⟩, ⟨La HI, 44⟩, visku r. ⟨Fr V, 4⟩, hljóða r. ⟨Má IX, 10⟩, blíðu r. ⟨Ko VH, 21⟩; — for hoved, heila r. ⟨St I, 20⟩, ⟨Bó X, 26⟩; —for himmerig, himna r. ⟨ÓlB V, 19⟩; — for hav, fiska r. Hj VIÐ, 43, laxa r. ⟨Ko VH, 17⟩; — for guld, fófnis r. ⟨Hj I, 49⟩, orma r. ⟨BI IH, 30⟩; — for køkke elda r. ⟨Þr V, 36⟩; — for hule, hamra r. ⟨Lo 11, 8⟩, fjalla r. ⟨Hj X, 39⟩; — for klippe, dverga r. ⟨Ko IV, 21⟩; — for gravhöj, drauga r. ⟨U IV, 44⟩; — foldar r. jarðhús ⟨Vǫ IV, 48⟩. Jfr. galdra-, góma-, hvílu-.
raptr
  raptur
m
raft, stav, í kenninger for mand, bauga r. ⟨Gr IV, 35⟩; hjorva r. ⟨St VII, 16⟩; geira r. ⟨Kr 11, 22, IV, 10⟩, kesju r. ⟨Gr V, 41⟩; orva r.’ ⟨Kr V, 14⟩.
raska
(að), forstyrre, ødelægge, r. minuheiðr ⟨G VI, 39⟩.
rata
(að), finde vej, træffe, ramme, r. framí rjóðr ⟨ÓlB I, 7⟩; r. á rifu ⟨Gri V, 12⟩; hófið r--az GX, 3, r. í sorgar sjóð, rammes aemængde sorger, ⟨Kr VII, 2⟩.
ratti
m
björ ⟨Gr VII, 8⟩ (ellers ukendi), ⟨Gr VII, 8⟩.
raudabléd
n
det røde blod, ⟨Hj VII, 47⟩.
raudr
adj
rød, r. areiði ⟨OIA III, 9⟩. Jfr. blóð-, glóð-, tand-.
rauðagull
n
det røde guld, ⟨Gei I, 23⟩, ⟨Må VIII, 26⟩.
raufa
(að), gennembore, frembringe hul el. rift, r. hellu, gennemskære eklippe, ⟨Vǫ VI, 4⟩, r. brjóst ⟨Sǫ IV, 21⟩, r. hjarta sal ⟨Sá X, 6⟩, r. lífið, 2: brystet el. underlivet, ⟨Bj VII, 9⟩.
raumr
  raumur
m
lang og utækkelig mand, oSkide ⟨Skí 51⟩, okong Hadding ⟨Gri VI, 44⟩, oeGrönlænder ⟨Kr IV, 60⟩, enheimski r. Gri i, 56. Jfr. firna-.
raun
f
prove, erfaring, r. eseina sannar mart (ordspr.) br V, 53, komaz að r—u synes at bet. ’få syfor sagn” o hvad der foregik, ⟨Vǫ 1, 33⟩; — provelse, sorg, bera r. ae—u ⟨Skh I, 25⟩, fáz til r—a ⟨Hj HI, 40⟩, þungar r—ir ⟨Skh 1, 4⟩; r—a haft = rau ⟨Kr IV, 10⟩. Jfr. geð-, skap-.
raunmjog
adj
í meget höj grad, ⟨Gr ll, 26⟩, ⟨Þr IH, 5⟩, ⟨G IX, 57⟩, ⟨Sá VI, 5⟩.
raunvel
adv, meget godt, udmærket, ⟨Sǫ III, 10⟩.
raunvænn
adj
aðj, overmáde smuk, oekvinde HjX, 27.
raupa
(ad), snakke, især pralende, r. mart Grill, 53, ⟨Kr V, 12⟩; r. nóg ⟨G XH, 4⟩, r. e—d ⟨Må IX, 26⟩.
raus
nx, snakke kåtligt r. ⟨Kr IV, 3⟩.
rausa
(að), snakke, prale, (ud í ét; GAndrj. „jactabunde multa effutio“), ⟨ÓlB 1, 17⟩, ⟨La HI, 69⟩, r. skrok og skjal ⟨Sǫ 1, 1⟩, r. flest ⟨La IX, 89⟩; — r. rímu spil ⟨Vǫ IH, 1⟩, ⟨Sǫ 1, 9⟩; r. Yggjar víLo 1, 27; i alle disse tilfælde ’at fremsige (ud í ét).
rausan
f
snakke (dadlende) omtale, ⟨Jó H, 8⟩.
rausn
f
stor pragt-udfoldelse, renna mundi r. aþér, mavilde omtale dig someget gavmild, ⟨Skí 25⟩, full r., fuldstændighed i udførelse ⟨Skh Ill, 34⟩, r—idvínar, det store (ved dig) forsvinder, ⟨Gri II, 35⟩; r—ar måttr, stor kraft, ⟨ÓLA I, 35⟩, r—ar ferd, udmærket skare, OIB TI, 4.
rausnarbá
n
. stor gård med rig besætning, ⟨Gr IV, 9⟩.
rausnargarpr
m
udmærket helt, ⟨Kr III, 34⟩.
rausnarhaugr
  rausnarhaugur
m
stor, vældig, gravhøj, ⟨Bl VII, 20⟩.
rausnarkátr
  rausnarkátur
adj
meget glad, munter, ⟨Má VI, 50⟩.
rausnarmaðr
  rausnarmaður
m
emand der udfolder storartethed, prægtig mand, ⟨Gr HI, 26⟩, ⟨OIA HI, 22⟩.
rausnarorð
n
kraftigt, stort, ord, ⟨Gei III, 49⟩.
rausnarráð
n
storartet husholdning og færa, halda r. ⟨Þr IV, 68⟩.
rausnarsamr
  rausnarsamur
adj
soudfolder stor pragt, storartet i sifærd, ⟨Vǫ HI, 4⟩, ⟨Fr V, 5⟩, ⟨Fi V, 42⟩.
rausnarskjótr
  rausnarskjótur
adj
meget hurtig, rás r—t ⟨Gei Ill, 56⟩.
rausnarstarf
n
pragt-udfoldelse, ⟨Fi IH, 13⟩.
rausnarverk
udmærket gærning, bedrift, ⟨ÓlB II, 20⟩.
raust
f
rast, stemme, romr., ovinde ⟨ÓlB 1, 27⟩, rómu r., kampbulder, ⟨ÓlB Ill, 11⟩; raustr ⟨Sá VI, 35⟩ skal vist skrives raust (og sá flaust) og forbindes med foranstáende bræði, ’vred rest.
raustalágr
  raustalágur
adj
med lav stemme (beskedenhedsudtryk), ⟨Gei IH, 68⟩.
f
rádyr, ⟨La II, 55⟩.
rád
n
råd, kold. r., fjendtligt råd, ÓLIH 51; hafa mart i r—u ⟨SII, 34⟩; e—verår alt ad r—i, alt lykkes (for ham), ⟨Fr 1, 39⟩; rádslagning, pl. ⟨ÓlH 9⟩; — ríkis r., styrelseariget, ⟨Vǫ Il, 7⟩; —. ægteskab, pl. ⟨Skh VI, 44⟩; — rådgiver, ⟨Må IV, 23⟩. Jfr. bana-, bernsku-, elsku-, frænda-, girndar-, harka-, harma-, kyngi-, listar-, åska-, rausnar-, rikis-, snildar-, spektar-, sæmdar-, visku-, þrautar-.
rádahagr
  rádahagur
m
giftermål, r. reisiz ⟨Má I, 42⟩.
rádgjafi
m
rådgiver, ⟨U III, 3⟩.
rádliga
  rádlega
adv, rådeligt, rådsnildt, klogt, tala r. ⟨G VIII, 42⟩.
ráða
(réð), ráde, ráde over, r. Nóregi ⟨ÓlH 1⟩, r. hjarta dýru ⟨Gri IV, 46⟩, r. bæsinni, fá síböopfyldt, ⟨ÓLA IH, 16⟩, r. vígi, volde kamp, ⟨Gri 1, 53⟩; ráðindáðir vinna, bestemt pá at, ⟨Sǫ IN, 6⟩; — r. á e—0 angribe, ⟨Lo IV, 5⟩; r.e—a bestemme at slá ihjæl, ⟨Þr IV, 56⟩; r. við e— magte e være ens jævnbyrdige, ⟨Må V, 24⟩; — tyde, r. drau ⟨Gri VI, 8⟩; r. eptir, indse noget bagefter, ⟨G XII, 79⟩; omskrivende, r. ad falla ⟨Skí 154⟩, r. spyrja ⟨ÓlH 22⟩; — ráðið? ⟨Skh VI, 43⟩.
ráðaáþrot
n
pl, mangel på rád, rádvildhed, ⟨Sá V, 16⟩.
ráðagjorð
f
rádslagning, rád, ⟨Skh I, 32⟩, ⟨Þry I, 26⟩.
ráðaleit
f
’segeefter ráð, rádslagning, ⟨Sá IV, 86⟩.
ráðaskortr
  ráðaskortur
m
mangel pá rád, rádvildhed, hafa ei r—t ⟨He III, 44⟩.
ráðaþróttr
  ráðaþróttur
m
’rádkraft, kraft, ævne, til at finde pá råd, ⟨Kl II, 11⟩.
ráðdrjúgr
  ráðdrjúgur
adj
’ráddrö hvis rád er virkningsfulde, ⟨St III; 11⟩.
rámr
  rámur
adj
hæs, ⟨Gri II, 54⟩.
rán
n
(1.) ra plyndring, fremja r. ⟨Þr III, 5⟩, kaupa i r., købe så dyrt at det kakaldes ra købe for dyrt, ⟨Kr HH, 52⟩ (jfr. rándýr); andar r., død, ⟨G XII, 37⟩. Jfr. andar-.
ránsmaðr
  ránsmaður
m
ransmand, rever, pl. ⟨St VII, 40⟩, ⟨Sǫ II, 30⟩.
rás
f
løb, herda r. ⟨Lo III, 26⟩; r—ivinz, osejlas el, roning, ⟨ÓLA IH, 22⟩; fluttu r. ⟨Ko VIII, 34⟩ er udetvivl fejl flyttu.
rebbi
m
ræv (diminutivuarefr), likjaz r—a ⟨G IX, 54⟩.
refdi
n
stav, ⟨Pr VIII, 30⟩.
refill
m
strimmel, sundr skorini r—la ⟨G III, 24⟩, breiðir r—lar, på et sejl, ⟨Ko 1, 70⟩; sejl, ⟨ÓlB I, 27⟩, B6 IX, 12, hertil kenninger—la fley, skib, ⟨Hj I, 69⟩, r—la blakkar ⟨Ko VIII, 32⟩; — tæppe, tjæld, i kenninger, for kvinde, r—la grund, nipt ⟨Skh III, 9⟩, ⟨St II, 49⟩; — for skjold, Óðins r—ar ⟨ÓlB lll, 14⟩, ⟨Så I, 18⟩, Fjolnis r—ar ⟨BL IH, 26⟩; disse bet. næppe ’rustning. Jfr. tígnar-.
refla
(að), smykke med strimler (fr. refill), seglið pellur—ad ⟨Sǫ IH, 25⟩.
refligr
  reflegur
adj
ræveagtig, svigfuld, r—g råd ⟨Gri IV, 17⟩.
refr
m
ræv, stinga remå være etalemåde i obskåbetyd, desynes ellers ukendt, ⟨Sk III, 12⟩.
refsa
(st), revse, straffe, med acc. ⟨ÓlH 5⟩, med dat. (det alml.) ⟨Gri 1, 12⟩.
regla
f
regel, rigtig adfærd (digtemåde; gammelt låneo., måske direkte fra latin), reisa r—u ⟨Bl IV, 1⟩.
regn
1, reg hyppigt í kenninger, for kamp; sverða r. ⟨Ger VII, 39⟩, hjorva r. ⟨ÓlB II, 22⟩, ⟨Fr I, 16, Ill, 47⟩, ⟨SVI, 29⟩, branda r. ⟨SIII, 26⟩; geira r. ⟨Fr IH, 56⟩, ⟨Hj VII, 6⟩, darra r. ⟨GrH IH, 24⟩, fleina r. ⟨GrH IV, 15⟩, ⟨G X, 9⟩, brodda r. ⟨ÓlB IV, 25⟩, ⟨Fr 1, 17⟩, ⟨BI III, 5⟩, skjalda r. ⟨BI VI, 52⟩, randa r. ⟨ÓlH 46⟩, ⟨GrH 1, 8⟩; hræva r. ⟨G XH, 57⟩; víga r. ⟨BI V, 26⟩; —for blod, benja r. ⟨Skh VI, 9⟩; — r. agný kaikke være rigtigt, formodenlig skal der læses r. aý, regfra buerne, pilene, ⟨Sǫ V, 14⟩. Jfr. galdra-.
reida
f
(2.) tjæneste (aepræst), sakramente, ⟨Skh VII, 33⟩; — ofte i til r—u, til rede, ⟨Gr VI, 34⟩, ⟨Skh VI, 22⟩, ⟨Gei IV, 14⟩; identisk hermed, mevist påvirket alavty réde, til r—a, zil. rede, færdig, ⟨Lo IN, 17⟩, ⟨G HI, 2⟩.
reidigalli
m
må være et fra foregående forskelligt ord, og synes at bet. skade på, mangel ved tovværk, ⟨Så X, 1⟩.
reið
f
vog í r. (ved rettelse) ⟨Lo I, 11⟩; — torde ⟨Fr H, 57⟩; — í kenninger, for skib, Heiða r. ⟨Bj VII, 37⟩, — for kvinde, hringa r. ⟨G X, 54⟩, ⟨Dá H, 53⟩, bauga.r. ⟨Þr V, 9⟩, ⟨Jó IH, 23⟩, gulls r. ⟨Jó HI, 31⟩, skikkju r. ⟨Dí I, 33⟩, þorna r. ⟨Fr V, 1⟩, ⟨Dá HM, 31⟩, nála r. ⟨Hj XI, 28⟩, ⟨GrH 1, 35⟩, falda r. ⟨Fr H, 30⟩, ⟨Hj I, 71⟩, motra r. ⟨St IV, 1⟩; lauka r. SfV, 8. 1 navneskjul torglig r. ⟨Bó 1, 46⟩. Jfr. at-, burt-, þing-.
reiða
(1.) (dd), svinge, r. (sverð) ⟨Gr I, 36⟩, r. til falls, svinge efor at kaste hatil jorde br VII,6; r. dælu, svinge øsekarret, Fr. III, 27. — upers. skeidir r—ir sundr, glider fra hinande ⟨Bj VII, 20⟩.
reiði
f
(1.) vreðe, oprorthed, með r. ⟨Hj X, 5⟩, mestedet er uklart.
reiði
m
(2.) tove, takkelage, ⟨Skh V, 44⟩, ⟨Þr II, 50⟩, ⟨Sǫ IL, 5⟩, ⟨Bó HH, 33⟩, forr. ⟨Þr X, 20⟩; — ridetöj, Sá 1I{, 16. , dværgenes takkelage, 9: skib(?), ⟨Dá IV, 65⟩. Jfr. uppstoðu-.
reiðifullr
adj
vred, ⟨Gei IV, 4⟩.
reiðigall
2, vredens galde, fyrir ramligt r., pá grund ahæftig vrede, ⟨Sá I, 43⟩; kenna r—a (ge pl.) ⟨Kr VH, 59⟩.
reiðigangr
  reiðigangur
m
hæftig bevægelse freog tilbage, alt er á r—i ⟨Skí 76⟩.
reiðihót
n
n». på, vrede trusler, vrede, ⟨Gei IV, 46⟩.
reiðing
f
tumlende bevægelse, vakle vera í r. ⟨Gri IH, 15⟩.
reiðir
m
(1.) svinger, í kenninger for mand, r. hjorva ⟨Lo IH, 23⟩; r. branda ⟨Má V, 36⟩; r. orva þings (her kunde r. stá for ældre greiðir) ⟨Lo II, 29⟩.
reiðir
m
(2.) vistnok for greiðir, udever, r. visku brunna, visdomsudgver, vis mand, ⟨Má 1, 23⟩.
reiðisvipr
m
vred mine, udseende, ⟨Gr VI, 22⟩, ⟨Þr VI, 21⟩.
reiðlháttr
  reiðlháttur
m
’vredens máde’, vrede, ⟨Gei IV, 5⟩.
reiðr
jfr. geysi-.
reiðu(g)ligr
  reiðu(g)legur
adj
vredagtig, vred audseende, ⟨Lo II, 44⟩, ⟨BL VI, 45⟩, ⟨Bj IV, 7⟩.
reifa
(f0), undertideskrevet reyfa, göre anselig, udstyre, glæde, r. gjöfu ⟨Gei IV, 51⟩, r. flæðar eldi ⟨Vǫ H, 22⟩, r. handar skafli ⟨Ko VII, 12⟩, reifðr alinna síki Hj IV, reifðr minnis bandi (omskriv.), besiddende god hukommelse, ⟨Má I, 54⟩; — vise (udadtil), r. prýði plag (s. d.) ⟨Kl IV, 6⟩; — omtale, udbrede, r. klerksins vanda ⟨Vi II, 7⟩.
reifr
adj
aðj, munter, glad, ⟨Þr III, 32, IX, 42⟩, ⟨Fr V, 42⟩, 1. í orðu ⟨Þr VIII, 7⟩; — gavmild, r. a(gulli) ⟨Kl IV, 26⟩.
reigja
(gð), böje, r. eikr sama ⟨Gri II, 40⟩.
reigr
  reigur
m
ellers ukendt ord, kunde stå i forb. med rodei reigjaz, findes i mandskenningemålma r. ⟨Sǫ V, 35⟩.
reik
f
(1.) hårets skillelinje, frid vr. ⟨Hj I, 41⟩, Sifjar r. (her vel hår), guld, ⟨Ger I, 10⟩; r—ar lådir, hoved, ⟨Hj X, 17⟩; ⟨Bj V, 57⟩;— iekvindekenning (mehvad bet. ordet her?), elfar elda r. ⟨Ko HH, 3⟩.
reik
(2.) vakle driveo r. á rýgjar stóði, ulvene bevægede sig (dér), ⟨Bl IV, 28⟩; vera å r—i, vakle, ⟨Lo IV, 7⟩; med hjartans r. ⟨La IX, 87⟩; r. á brogðuSå II, 12. — Tilstand (hvis det er det samme ord), vel til r—a ⟨Gri VI, 34⟩, ⟨Fi IN, 16⟩.
reika
(ad), vakle, ⟨Ko I, 2⟩; bernskubrogð r., vakle, er usikre, ⟨Vǫ 1, 64⟩; r. tekr prå ⟨Gri VI, 1⟩; bevæge sig (vidt og bredi), ⟨Gr I, 21⟩, r. vitt ⟨Sø III, 22⟩; spasere omkring, ⟨Kl I, 27⟩, ⟨Gr II, 36⟩.
reikná
(ad), regne, tælle, anse for, (låneord fra lavty.
reikningr
  reikningur
m
regning, meddelelse, rétt er það komið í r—g mí ⟨Skí 38⟩.
reimr
  reimur
adj
aðj, kuí reimt, ospogelsers færð, var þá r—t ⟨Þr IX, 4⟩.
rein
f
landstrimmel, land, jord, í kenninger, for kvinde, auðar r. ⟨Sk III, 42⟩, hringa r. ⟨La I, 18⟩, ⟨Dá III, 42⟩, bauga r. ⟨La 11, 52⟩, menja r. ⟨Bó 11, 59⟩; refla r. ⟨Dí 111, 28⟩, þorna r. ⟨Má II, 29⟩, falda r. ⟨La VI, 18⟩, ⟨Ger V, 5⟩, nála r. ⟨SF VI, 8⟩, lauka r. ⟨Þry II, 4⟩, ⟨Ú IV, 4⟩, flæðar r. ⟨Jó I, 11⟩ (forvansket?); — for havet, flæðar r. StV, 34. Jfr. silki-.
reinn
m
ren(sdyr), hrein Rævils r—ar, skibe, ⟨GrH III, 6⟩, ⟨Dá 1, 42⟩.
reip
1, reb, tov, ⟨Skh IV, 17⟩, pá et skib ⟨Þr IM, 50⟩, svó að (segl) stóð á r—u var hårdt udspændt, ⟨St IV, 50⟩, r—a glaðr (hest), skib, ⟨St IV, 51⟩. Jfr. stig-.
reipaganga
f
gáepá (udspændt) tov, line, ⟨Bj 1, 2⟩.
reipagangr
  reipagangur
m
s. s. foregáende, ⟨Hj I, 52⟩.
reisa
(2.) (st), rese, stifte, r. ráðahag ⟨Má 1, 42⟩, r. ráð við e—Fr II; 6; r. Fundings far, digte rime, Lo {l, 2.
reisugr
  reisugur
adj
anselig, betydelig, r—g snót ⟨Ger IH, 29⟩, r—t ess ⟨Má VII, 34⟩; r—t ran ⟨Ger V, 63⟩, ⟨Dí IV, 24⟩; r—t afl ⟨Má VI; 40⟩.
reisuligr
  reisulegur
adj
anselig, r—g rekkja ⟨Má 1, 65⟩.
reita
(tt), ridse, sáre, tirre, r. hjarta e—s ⟨G VII, 43⟩, r. garp ⟨La VII, 27⟩.
reitr
  reitur
m
afsrænset stykke, fure, rude pá et tavlbræt, taflið gekk til r—a, brikkerne blev opstillede, ⟨Sá 11, 10⟩; — ganga á heljar r—t, til dødens land, Sá X, sitja á heljar r—t ⟨SVI, 40⟩; gera r—t ⟨Gri V, 8⟩, rista r—u ⟨Þr V, 29⟩; — í kenninger, for bryst, sinnu r. ⟨Gr VI, 27⟩, ⟨Skh I, 20⟩, visku r. ⟨Sá IV, 80⟩, ⟨Skh VI, 34⟩, ⟨Ú HH, 32⟩, hyggju r. ⟨Kr V, 42⟩, yndis r. ⟨G 11, 30⟩, trygðar r. ⟨G V, 3⟩; flærðar r. = flærð ⟨La IH, 21⟩; — for guld, ófnis r-ar ⟨Kr 1, 75⟩; — for skjold, skofnungs r. ⟨Fi IV, 21⟩; — land, hlaða r—t búku ⟨Gri II, 55⟩. Jfr. elsku-, flærðar-.
reka
(rak), drive, r. e—niðr, slá etil jorde ⟨Skí 175⟩; r. sult úr, fordrive ens sult, ⟨Skí 20⟩; r. þvengi í (skó), sætte (rask) remme í, ⟨Skí 38⟩.
rekenen)
r. einhverharkagest ⟨Gr VI, 54⟩, r. hitt, tælle, fortælle, ⟨Skh VI, 32⟩; r. skatt, tælle, 2: tage hensytil, ⟨Þr VIII, 8⟩, r. umóð, tage hensytil (ens) vrede, ⟨Jó HI, 21⟩, r—az vitr, anses for, ⟨Vǫ I, 4⟩; r. þetta mína sekt ⟨G V, 18⟩; r. rómur, opregne, ⟨G VI, 71⟩; fortælle, Kl HÍ, 15; r. abókufræði ⟨Fr V, 5⟩; r. eg beislu, meddeler, ⟨Vǫ 11, 40⟩.
rekja
(rakða), udfolde, folge, r. borða, væve, ⟨G I, 28⟩, r. spor, forfolge, ⟨Þr IV, 16⟩; þarmar r—az ufætr, vikles o ⟨Skh VI, 18⟩.
rekkja
f
sæng, r—u tolir, låfor samleje, digterdrikke ⟨G VIN, 2⟩; heljar r., dødens leje = død, ⟨Gri 1, 53⟩.
rekkjuhvila
f
sæng, leje, ⟨La IX, 103⟩.
rekkjusveinn
m
sængefælle; eller desoskal sårge for (vogte) esæng, ⟨Gri VI, 43⟩.
rekkr
  rekkur
m
mand, ⟨ÓlH 7⟩; helt, ⟨Skí 81⟩; r—ar e—s ⟨Skí 171⟩. Jfr. sæmdar-.
relsa
f
(1.) . rejse (lavty. láneo.), ⟨Kr VI, 57⟩.
remba
f
overmodig færd, r—ur rekks ⟨Bj V, 50⟩.
remma
f
(1.) rareg, reykr og r. ⟨Kr VI, 30⟩; — vistnok fejl rimma í remmu þundr ⟨Hj VI, 33⟩.
remma
(2.) (md), göre kraftig, r. rómu ⟨ÓlH 35⟩.
remmigýgr
  remmigýgur
f
ældre rimmugýgr (Skarphedins okse), økse, ⟨Skí 133⟩, ved rettelse (rammahds.) ⟨Má VI, 24⟩.
remmiþundr
m
forstærkende Tund (Odin), r. randa storms, kriger, mand, ⟨Hj VII, 5⟩.
rendr
adj
vistnok med furer, hvori guld (sølv) er indlagt, oskjolde ⟨St V, 28⟩, ⟨Må I, 32⟩.
rengja
(ngd)
(ngd), tvivle osandhede(anoget), erklære noget for usandt, ⟨Ko VIII, 58⟩.
renna
(1.) (rann), lobe, r—á flótta ⟨Skh V, 35⟩, r. bjarg ⟨Hj I, 52⟩, r. skíðgarð S1, 18; (sverð) r—i kvið, gennembore, ⟨Skí 169⟩; glide, Skíði ran ⟨Skí 63⟩; gá, begive sig, r. hei ⟨Gr IV, 15⟩; rygtes, ⟨Skí 25⟩; slutte sig til, r, at fylki ⟨ÓlH 28⟩.
renna
(2.) (nd), lade lebe, r. spjót (ace.!) ahendi ⟨ÓlB IV, 18⟩, drive på flugt, r. e—Gri Il, 59; brugt intr, = løbe, oskib ⟨Skh II, 19⟩; r. móti e—⟨Hj VII, 39⟩.
renna
f
(3.) løb, i r—u, ud í ét, ⟨Vǫ III, 9⟩.
rennir
m
solader lobe, uddeler, r. gulls, mand, ⟨St 1, 49⟩.
rey
n
n(2), tummel(⟩), randa r,, kamp, ⟨ÓlB IV, 5⟩.
reyðr
f
finhval, r—iblá ⟨Hj VII, 42⟩; — i kenninger for hav, r—ar vollr ⟨ÓLA III, 20⟩, r—ar grundir ⟨Þr VII, 6⟩, r—ar tjorn(!) ⟨Hj I, 69⟩.
reyfa
(fð), bevirke, volde (= reifa?), r. rekkusút ⟨G IV, 69⟩.
reyfir
m
uddeler ( reifir?), r. hringa, mand, BLI, 37.
reygjaz
(gð), knejse, vise sig stolt afvísende, r. í móti ⟨Þry Il, 21⟩, r. upp: í sæti ⟨Lo III, 44⟩, r. upp ae—u, blive overmodig stolt, ⟨G VII, 2⟩. Ellers skr. reigj-.
reykjarmóðr
adj
træt, sløv a(tyk) røg, ⟨Kr IV, 57⟩.
reyna
(nd), prøve, erfare, r--dr (Skr. ryndr, næppe arýna) við sund og tafl ⟨Sǫ II, 10⟩; — upers. reiðanr—di, blev hårdt prøvet, ⟨SVI, 17⟩.
reynir
m
prøver, udøver, i kenninger, for mand, efter vábe r. sverða ⟨Þr IV, 57⟩, r. branda ⟨Gr VII, 8⟩, ⟨GrH I, 16⟩, r. stála ⟨Dí III, 1⟩, r. spjóta ⟨Fr 1, 45⟩, r. skjalda ⟨Kr VI, 54⟩, r. spanga ⟨Kr IH, 37⟩ ; — efter guld, r. fófnis vallar ⟨Ko IV, 37⟩, r. fófnis skerja ⟨Vǫ 111, 19⟩, r. fófnis stræta ⟨La II, 60⟩, r. grettis palla ⟨Má VI, 53⟩, r. fjolnis stræta ⟨BI I, 45⟩; r. ægis bríma ⟨Kr I, 17⟩.
reysta
(st), tale (egl. anvende reste araust), abs. ⟨Fr I, 42⟩; r. rímu ⟨Skh Il, 6⟩, (við dans) Sǫ 1, jfr. ⟨La IX, 108⟩, r. ue—ð ⟨Skh 1, 56⟩; lúðr er reystr, der blæses i, ⟨ÓlB IV, 14⟩.
reysti
f
hreysti, tapperhed, ⟨Så X, 29⟩.
reyta
(tt), rive, plukke, bíta og r. ⟨Lo IV, 18⟩, r—ir hverr til síS9 I, 9.
réna
(að), svinde, tæres, forringes, r—ar ást sefundir ⟨Skh MH, 11⟩, r—ar raustar meg ⟨He I, 32⟩, Rognis bjór r—ar mér SIH, 47; feil rennr soét hds. (der ikke er nyttet) har ⟨U IH, 19⟩.
rétta
(tt), göre lige, række, r. hond ⟨Skí 124⟩, r. sverð í móti ⟨Gr VII, 24⟩, r. hendr í stríð ⟨Gri I, 17⟩; r. ajorðu, lefte, ⟨Sá XI, 12⟩; r. far, rejse skibet, ⟨Þr I, 54⟩; r. mál e—s, skaffe eens ret, ⟨Má IX, 14⟩; r. við, komme sig, ⟨U VI, 49⟩; — r—iz friðr, fredegives, ⟨Sǫ IV, 29⟩; r—az, strække sig (efter såvnen) ⟨Skí 51⟩.
rétting
f
forbedring, oprejsning, held, få r. ⟨Sá V, 6⟩.
réttir
m
sorækker, giver, r. fåfnis teigs, mand, ⟨Då IV, 43⟩.
réttr
  réttur
adj
(1.) ret, rigtig, rétt soadv. eks, ⟨Skí 133⟩. 134, ⟨Skh I, 26⟩, osv., drjågurétt se ⟨Sǫ III, 21⟩.
réttr
  réttur
m
(2.) (ar), ret, dæma dyrarétt, stor bøde, erstatning, ⟨Skh II, 57⟩; holda r. ⟨SV, 33⟩; — ret mad, ⟨La IV, 29⟩.
réttr
  réttur
m
(3.) (ar), driveo(på søe for vind og vove), harår r. ⟨Gr III, 45⟩, r—ar ru rusø, ⟨Sǫ II, 2⟩.
réttsønn
adj
ret seende, retfærdig, sjaldaverðr r—reiði (ordspr.) ⟨G VII, 59⟩.
riddari
m
ridder, ⟨ÓlH 24⟩ osv. ; r—a sögur ⟨Sk III, 78⟩.
rið
vakle ramligt r. ⟨Hj IV, 31⟩; — hið feska r. ⟨Fi VII, 19⟩, her synes ordet at bet. ’brynje, 9: noget sammenflettet, sammensnót (til ríða = *vríða).
riðull
m
hob, flok, r. lítill ⟨Sá IV, 52⟩.
rif
n
(1.) ribbe r, brotna ⟨Skí 175⟩; — aldu rifs ⟨Kr Il, 54⟩, pá grund arimene má her læses rips og dette er vel = hrips “tremmekasse’, (se býtir), oldu hrip = skib. Jfr. ætt-.
rif
n
(2.) er ⟨Sǫ II, 6⟩ næppe rii et sejl, mesnarest et subst. til rifna, svó helt við r., så at de var nærved at flænges.
rifa
(1.) (að), sammensy (medgrove sting), r. ristinkvið ⟨Gri V, 24⟩, r. í keip ⟨Skh IV, 17⟩.
rifa
f
(2.) flænge, sprække, rata å r—u, i ise Gri FV, 12.
rig
1, kuí forb. þrautar r., vanskelig handling (3), ⟨Kr II, 46⟩; ordel er ellers ukendt.
riga
(ad), rokke, bevæge, r. sér í rúmi ⟨Gri IH, 28⟩.
rimma
f
kamp, ⟨Gr IV, 38⟩, ⟨Gri V, 7⟩ osv.; r. randa, d. s., ⟨GrH IV, 16⟩.
ripta
(pt), ophæve, göre ugyldig, r. ríki, berøve emagte(el. ødelægge riget?), ⟨Bj VII, 12⟩; bemægtigesig, r. Svíagrís ⟨Bj VIN, 13⟩.
risi
m
rise, jætte, ⟨ÓlH 20⟩, ⟨Skí 160⟩, ⟨Gri VI, 43⟩ osv. Jfr. berg-.
risna
f
storartethed, gavmildhed, ⟨Sá IX, 25⟩.
risnusamr
  risnusamur
adj
gavmild, ríkr og r. Fr í, 39.
rist
f
(1.) vrist, ⟨Skí 192⟩.
rist
f
(3.) rist, steikja á r. ⟨Hj H, 15⟩.
rista
(reist), riste, kløve, flænge, r. skjöldu ⟨ÓlH 38⟩, r. kvið ⟨Skh VI, 12⟩, ⟨Gri IV, 60⟩; r. rånir ⟨Di III, 4⟩.
ristill
m
kvinde, ⟨Skh Il, 18, VII, 36⟩, ⟨Fr IV, 1⟩, VW. 5, ⟨G H, 10⟩, ⟨La IH, 45⟩, ⟨Kl IH, 15⟩, r. fagr, orr, svinnr ⟨Gr VI, 12⟩, ⟨Vǫ IV, 49⟩, ⟨Gri V, 50⟩.
rit
f
skrivelse, brev ⟨Skí 50⟩, bjart r. ⟨U IH, 4⟩; meistara r., lærde mænds bog, ⟨Kr II, 5⟩.
rit
n
skrivelse, brev ⟨Skí 50⟩, bjart r. ⟨U IH, 4⟩; meistara r., lærde mænds bog, ⟨Kr II, 5⟩.
ríða
(1.) (reið), ride, reise í almlh., ⟨Skí 47⟩. 109; især oturnering, r. á (í) burt ⟨Sǫ IM, 10⟩, S1, 6, r. við e—⟨Ko VII, 50⟩, r. út við e—⟨Ko VII, 59⟩; r—az að ⟨La HI, 72⟩.
ríða
(2.) (reið), smöre, r. hunangi u ⟨Vǫ IV, 43⟩.
ríðari
m
ridder, r. (: stríðr) ⟨Ger VI, 40⟩.
rífa
(reif), rive, rive ihjæl, r. bú, oebjör ⟨Gr VI, 50⟩; r—az, rive, kradse, hinande oörne ⟨St IV, 14⟩.
ríki
1, mag rige, r—iverða að rógi ⟨Þr IX, 39⟩; fjorva r., livets rige, bryst, ⟨Dá HI, 27⟩.
ríkisfólk
n
mægtige mænd, ⟨Sá IH, 42⟩.
ríkisnafn
n
mægtigt nav riddari er mitt r. ⟨Dá I, 55⟩.
ríkisráð
n
pl, rigsstyrelse, ⟨Dí III, 39⟩.
ríkissveinn
m
mægtig svend, oeknapi KILI, 26.
ríkja
(kt), herske, ⟨St I, 58⟩.
ríkr
  ríkur
adj
mægtig, storlade rík brúðr Skh:1, 11; r. kuggr ⟨Skh III, 29⟩; — leggja r—t á, lægge stor vægt pá, göre alt (for at opnd noget), ⟨Skh VI, 54⟩. Jfr. frænda-, lyndis-, máttar-, menta-.
ríkuligr
  ríkulegur
adj
mægtig, r—t mannfólk ⟨G IV, 29⟩.
ríma
f
(1.) rime (enkelt digt, afsnit, i ecyklus), ⟨Gr I, 47⟩, få r—u ⟨Sǫ I, 7⟩; fornar r—ur ⟨Gri I, 1⟩; r—u spil ⟨Sø I, 9⟩. Jfr. harka-.
ríma
(2.) (ad), rime, digte, r. til gamans. ⟨Gri I, 2⟩, r. ue—Sǫ VI, I, ⟨G I, 5⟩, ⟨La V, 3⟩, ⟨Ger I, 16⟩.
rjá
(1.) (áð), have med eat göre (máske sooftest fjendtligt; GAndrj. „socio modo contrecto“), kæmpe (med) ⟨St III, 42⟩, ⟨Bj IV, 64⟩.
rjá
f
(2.) strid, koma i r—r ⟨Gri HI, 23⟩.
rjáfr
n
tag, ⟨Gei Il, 19⟩.
rjóða
(rauð), redfarve, redne, sólirýðr ⟨Bl V, 12⟩, rauð (upers.) fyri sól ⟨He IV, 9⟩.
rjóðr
m
(1.) redfarver, í kenninger, for kriger, mand, r. sverða ⟨ÓLA I, 22⟩, r. hjorva ⟨ÓlA HI, 27⟩, r. branda ⟨Fr Ill, 27⟩, ⟨Hj XI, 10⟩, r. eggja ⟨ÓlB II, 4⟩,.r. stáls ⟨Fr V, 17⟩, r. málma ⟨Gei IV, 57⟩; r. geira ⟨Gr II, 33⟩, ⟨Fr I, 48⟩, r. kesju ⟨La MH, 92, IX, 48⟩, r. darra ⟨Ko Il, 59⟩; r. fleina Gr 1/1, 13, ⟨Þry II, 15⟩, r. orva ⟨Gri 1, 4⟩, ⟨La I, 22⟩, ⟨BL II, 9⟩, r. nadda Fr IV, r. brodda ⟨SIV, 59⟩, r. þorna ⟨Ko 1, 73⟩; r. skjalda ⟨Hj 1, 86⟩, r. randa ÓLA11, 3. 36, r. tjórgu ⟨G VII, 19⟩, SIM, 11; r. álma ⟨G IX, 16⟩; r. Fenris munna ⟨G H, 10⟩; r. ylgjar blóma, ⟨Gr 1, 2⟩. — Í nogle kenninger má r. ábenbart stá for ældre hrjóðr, uddeler, r. bauga ⟨Kr IN, 49⟩, r. vella ⟨Má VII, 26⟩, r. seima ⟨Gri V, 16⟩.
rjóðr
n
(2.) ryddet plads (i skoven), ⟨St VI, 22⟩; visku r., bryst, ⟨Kr Il, 1⟩.
rjúfa
(rauf), bryde, r. fylking, gennembryde, ⟨Vǫ IV, 24⟩, r, u bryde hul pá, ⟨SVI, 34⟩, r. þing, afbryde, ⟨OIB II, 5⟩.
rjúka
(rauk), ryge, kvinnur låta r., nemlig ved at koge (aftensmaden), ⟨Gr I, 29⟩, hronrýkr, skummer, ÓlB1, 19.
rǫdd
  rödd
f
stemme, mæle, löja r., guld, ⟨Vǫ HI, 20⟩, ⟨GrH 1, 17⟩, Aurnis r., d. s., SI, 46.
roð
n
redfarvning, fleina r., kamp, ⟨G IV, 3⟩.
rǫðull
  röðull
m
sol, stråle, Óska r., sværd, ⟨Gr VIII, 60⟩, Fjolnis r., d. s., ⟨Fr V, 56⟩, Yggjar r., d. s,, ⟨Sá IV, 68⟩; 20* — bítla r., hest, ⟨Sá XI, 22⟩ (denne kenning er lidetforstáelig).
rof
n
brud, bryde sættar r. br III, 46.
rofna
(að), brydes, gá istykker, metrans. og upers. r—ar hjálma ⟨Sǫ V, 14⟩.
rǫgg
  rögg
(var), uldtot, pl. ⟨SIV, 11⟩.
rǫggsemd
  röggsemd
f
dygtighed, energi, ⟨Så III, 50⟩, máske
rǫggvakápa
  röggvakápa
f
låddekappe, ⟨SIII, 43⟩.
rǫgn
  rögn
n
pl, guderne, kóngr. r—a, Odi ⟨Skí 118⟩.
rok
jfr. sjóvar-.
rǫk
  rök
jfr. enda-.
rokkr
  rokkur
jfr. brynju-.
rǫkkva
  rökkva
(rokk), blive mörkt, það muverða að regni er rgkkr (ordspr.) ⟨Skh IH, 18⟩, ⟨G IV, 52⟩.
rǫksemd
  röksemd
fornuft.
rǫnd
  rönd
f
(ar og rendr), skjöld, rjóða r. ⟨ÓlH 4⟩. 10; tjorgu r., enteekenning el. ligefre’skjold-kant, ⟨ÓlB III, 23⟩; ge rendr ⟨Gri IV, 31⟩; r—a brjótr, mand, ⟨Skí 144⟩; — kant, r. í miðju ⟨Skí 103⟩.
rǫng
  röng
f
spante, rengr ⟨Bj VII, 3⟩.
roskinn
adj
bedaget, til árs, r—igerðiz Þóra ⟨Þr IV, 68⟩.
rǫskleikr
  röskleikur
m
raskhed, rask handling, ⟨Gr IV, 53⟩, fremja r—K ⟨Ko VII, 59⟩.
rǫskligr
  rösklegur
adj
rask, kæk, r—t rekka val ⟨La H, 31⟩, r—g råd ⟨U VI, 13⟩.
rǫst
  röst
f
udstrækning í ru mil, hundrað r—a, genne100 mil, ⟨Skí 151⟩.
rostungr
  rostungur
m
hvalros, r—s haus ⟨Kr VI, 18⟩.
rot
n
slåei besvimelse, slag, fleina r,, kamp, ⟨Se V, 12⟩.
rotakylfa
f
rodkølle, det nederste stykke astammemed rodepå sokølle, ⟨St III, 14⟩, ⟨Hj IV, 16⟩.
rotna
(að), rádne, ⟨Bj VH, 3⟩.
f
ro, lýða r., navneskjul, ⟨Bó IV, 47⟩.
róa
(rera), ro, r. ór homlu, ro (hurtig) asted, ⟨Bj VII, 20⟩, r. vík á e— overvælde é overliste é ⟨G X, 8⟩.
róðr
jfr. at-.
róg
rógr, bagvaskelse, strid, bera í róg, bagvaske, ⟨Gri IV, 11⟩, hvíld á r—i ⟨Gri IV, 10⟩, verða að r—i, til strid, br IX, 39; mask. ⟨La HI, 85⟩; búa r. ⟨Bj MH, 7⟩. — Í kenninger, for kamp, hjorva r. ⟨Kl V, 27⟩, málma r. ⟨Kl V, 9⟩, geira r. ⟨ÓIA III, 3⟩, fleina r. ⟨Gr VI, 36⟩, ⟨St II, 4⟩, ⟨G XI, 51⟩, ⟨Má IV, 12⟩ (her mask.), orva r. ⟨Dá Ill, 18⟩, randa r. ⟨Ger VI, 47⟩, ríta r. ⟨BI IV, 51⟩, ⟨Sá IV, 48⟩; — for guld, Iðja r. ⟨Dá HH, 6⟩; — r—a fleinsynes at bet. sværd ⟨Má V, 8⟩; — rekka r. ⟨Ko II, 8⟩ synes at mátte indeholde ekenning for guld, da er vel rekka forvansket.
róma
(1.) (að), tale, fremsige, r. vísu ⟨Sǫ I, 30⟩, ⟨G VIII, 63⟩; r. ufrægð ⟨Ko VII, 48⟩.
róma
f
(2.) kamp, hyppigt eks. ⟨ÓlH 35⟩.
rómr
  rómur
m
rest, stemme, tale, við rekka ró ved folks omtale, ⟨OIB III, 32⟩; gjora harðaróað e—u, omtale noget strængt, ⟨Skh IM, 14⟩; — í kenninger for guld, Þjassa r. ⟨Hj VII, 54, XI, 38⟩, Vignis r—ar ⟨Gr VII, 45⟩, Svárangs r. ⟨Gr VII, 50⟩, jatna r—ar ⟨Gr V, 26⟩, ⟨Hj V, 19⟩, ⟨SIII, 23⟩.
rós
f
rose, rauð ser. ⟨G VI, 29⟩, — drik (hvor ledes denne betyd er opstået, er ikke let at sige; der kahenvises til Feilbergs ordb. rose, slut, mulig er betyd ’bæger med figurer på’, jfr. Fritzner s. v. 3), drekka rós ⟨G VIII, 36⟩, jfr. ⟨SIV, 8⟩. 14. 15, drekka horna r, ⟨BL MH, 1⟩; Rognis r—ar flóð, digterdríkke ⟨Ko 1, 1⟩ (her synes r. at bet. kar, bæger’, jfr. Sperber, ⟨Arkiv XXVI, 275⟩).
rósa
f
rose, ljós ser. ⟨Fi VII, 43⟩, fagrt ser.
rósalogr
  rósalogur
m
drik, ⟨ÓLA I, 35⟩.
róstublandinn
adj
ufredelig, r. maðr ⟨Þr V, 29⟩.
róstudrengr
  róstudrengur
m
ufredvoldende perso fredsforstyrrer, ⟨La IX, 13⟩. ú róstumaðr, stridbar mand, ufredvoldende perso ⟨Skh II, 46, VI, 11⟩, ⟨Þr IX, 1⟩, ⟨La IH, 69⟩.
róstuverk
ufredsgærning, slegærning, ⟨Má VII, 14⟩.
róstuþegn
m
ufredsstifter, stridbar og ond mand, G Xi.
rót
f
(1.) rod, heiptar rætr ⟨Sǫ V, 6⟩, .G X, 38, ⟨Så VI, 8⟩, visku rætr ⟨Kr II, 59⟩; i bægge til er r. omskrivende, Jfr. hjarta-.
rót
(2.) tummel, bevægelse hvor alt er uorde indre bevægelse ⟨Bl I, 2⟩; handa r. ⟨G VIII, 3⟩; — i kenninger for kamp; målma r. ⟨U V, 24⟩, eggja r. ⟨Gr VIII, 60⟩, geira r. ⟨St III, 23⟩, randa r. ⟨ÓlB III, 20, IV, 18⟩.
róta
(að), rode, bevæge uordenlig, r. í e—u ⟨Þr VIII, 11⟩, r. rana (dat.) ⟨Gri VI, 15⟩; upers. þangi r—ar, rives op, ⟨Má IX, 8⟩.
rudda
f
kølle, ⟨Kl V, 10⟩. 19.
rugla
(að), bringe i uorde forvirre, vr. tåk hå havet koi oprør, ⟨Sø II, 2⟩.
runnr
rudr (denne forfindes eks. ⟨Fr V, 28⟩), 20 busk, træ, stav, hyppigt í kenninger for kriger, mand, efter guld(ringe), hringa r. S1, I, 31, bauga r. ⟨Vǫ I, 5⟩, menja r. ⟨Gri VI, 28⟩, r. Þjassa mála ⟨Bj IH, 54⟩; — efter vábe vópna r. ⟨Gr IH, 39⟩, r. stála ⟨Lo IV, 1⟩, málma r. ⟨Fr Il, 50⟩, sverða r. ⟨Má V, 19⟩, branda r. ⟨Bl 1, 24⟩, hjorva r. ⟨Hj VI, 8⟩, ⟨La 1, 18⟩, hvítings r. ⟨ÓLA I, 17⟩, r. sára fárs ⟨ÓlB V, 30⟩; kesju r. ⟨La IH, 16⟩, r. unda skessu ⟨Fr V, 28⟩; fleins r. ⟨Fr IH, 48⟩, ⟨Hj II, 19⟩; fífu r. ⟨Dí IH, 32⟩; r. brynju ⟨Bj V, 21⟩, plátu r. ⟨Fr Il, 13⟩; randa r. ⟨Ko HI, 37⟩; — víga r. ⟨Gr VIN, 44⟩; sohalvkenning ⟨Ko VI, 12⟩. — runna ⟨Sá X, 13⟩ er næppe rigtigt. Jfr. glæsi-, fymsku-, lypti-, svipti-. .
runsvín
n
stridshest (fra fransk runci efter emeddelelse fra pro W. A. Craigie), temja r. ⟨La II, 74⟩.
rúm
n
ru plads, í et skib ⟨St 1, 51⟩; réttar r., det ábne hav, ⟨Sǫ H, 2⟩; noðru r., guld, ⟨Fr V, 4⟩; liggja í miklu r—i, være astor betydning, ⟨Þr IX, 29⟩. Jfr. krappa-. .
rúmligr
  rúmlegur
adj
rummelig, r—g gong, plads til at gå, ⟨Gei IV, 47⟩.
rúmr
  rúmur
adj
rummelig, við, rúskyrta ⟨BI VI, 3⟩, e—er r—t ⟨Vǫ 1, 13⟩.
rún
f
rune, rísta r. ⟨Dí I, 4⟩, tofl og r—ir GV, 47.
rúst
f
land, jord (egl. pars pro toto), renna r. og geima Þry I 13.
ryð
n
rust, ⟨St 1, 54⟩.
ryðja
(1.) (rudda), rydde, r. braut ⟨Vǫ IV, 24⟩, r. gildliga ór haugi, rydde, fjærne, hvað der er í höje ⟨Gri II, 61⟩; r. leið. ⟨Ger V, 40⟩, ruddiz leið S9 V, 26; dagr r—r grímu (dat.), bortrydder natte ⟨G IV, 6⟩; r—az u tumle sig, ⟨Gri 1, 40⟩.
ryðja
f
(2.) uforstáeligt ⟨Bj II, 52⟩.
ryðr
m
rust, slovhed ( h. t. at se, forstá), ⟨Þr V, 41⟩.
rykkiliga
  rykkilega
aðv, hurtigt (arykkr, rykkja), herða rás r. ⟨Lo IH, 26⟩.
rykkja
(kt), rykke, trække raskt, r. sverði ⟨Kr II, 29⟩; r. tíl með afli ⟨Sá H, 20⟩; — intr. r. skykkju rystes, ⟨Ko VI, 48⟩.
rymja
(rumda), genlyde, brage, rumdi og glumdi Reinsborg ⟨Ger VI, 13⟩; raddar strengr rymr ⟨Sá IV, 8⟩.
rytta
f
dogenigt, elendig karl, ⟨Bj V, 32⟩.
rýgr
  rýgur
f
jættekvinde, oElli ⟨Lo IV, 5⟩; r—jar vindr, sind, mod, ⟨Gri VI, 1⟩, 1; r—jar stóð, ulve, ⟨Bl IV, 28⟩; oet overnaturligt væse(utyske) ⟨Skh V, 35⟩.
rýma
(md), fjærne, bortrydde, r. ljós ⟨St IH, 11⟩; begive sig bort, r. í burt ⟨Skh 1, 9⟩, r. frá ⟨Sá V, 8⟩; flygte, ⟨St VII, 26⟩.
rýndr
adj
í besiddelse arunekundskab, me ⟨Sǫ III, 6⟩, í forb. og syndr (dette vel ikke sýndr) synes det at være eudtaleforfor reyndr (jfr. hele smhængen).
rýr
adj
tynd, ubetydelig, vinna seggi r—a, fælde mange mænd, ⟨St II, 17⟩; verða ekki r., blive, vise sig, dygtig (til), ⟨Bj V, 37⟩.
rýrir
m
forminsker, adelægger, r. stáls, mand, ⟨Dá IV, 33⟩, r. geira, d. s., ⟨Dá IV, 15⟩.
ræði
n
áre, brjóta r. ⟨Fr IV, 23⟩.
ræðismaðr
  ræðismaður
m
rádgiver, ⟨Bj I, 24⟩; forvalter, oKæi ⟨Sk 1, 17⟩ osv.
ræfr
n
tag, hallar r. ⟨Vǫ VI, 20⟩; ⟨Skh VI, 7⟩.
ræki
⟨Má V, 33⟩, fejl ræsi.
rækja
(kt), rogte, pleje, r. kristindóHe H, 19,1.
rækt
f
omhu (for noget), elskov, leggja r. vid, fatte elskov til, ⟨GrH I, 16⟩, brúðar r. ⟨Skh IV, 38⟩, kvinnu (ge obj.) r. ⟨Skh 1, 23⟩, hafa r. á e—-rri ⟨Fi V, 8⟩; r—ar hoelskovens hav(jfr. smhængen), ⟨Gri VI, 5⟩; r—ar þeyr, omskrivende, SfIV, 1, r—ar skjót, hurtig til elskov, ⟨Jó I, 8⟩.
rækta
(kt), lægge vind pá, besörge, udfore, r. stjór ⟨ÓlH 5⟩; r. lygar ⟨Gri IV, 17⟩, r. orð, tage hensytil, ⟨G X, 8⟩.
ræktarband
n
elskovsbánd, ⟨Skh HI, 45⟩.
ræma
(md), omtale, part, omtalt, berömmet, ⟨ÓlB IV, 27, V, 33⟩, ⟨Sǫ IV, 34⟩. : ræsaz, (st), gá í opfyldelse, r—iz rekka orð ⟨Skh H, 11⟩.
ræsir
m
konge, ⟨ÓlH 17⟩ osv., r. svænskra manna ⟨Vǫ I, 38⟩; r. bergs ranna, jætte, ⟨Lo H, 30⟩.

Grófur ljóslestur rímnaorðabókar Finns Jónssonar. Hér er margt brogað og skakkt. Ljóslesturinn var lélegur og flutningur orðalistans inn í gagnagrunninn var flókinn og erfiður. Orðalistinn er þokkalega réttur en skýringar og orðflokkagreining er upp og ofan. Meginatriðið er þó það að hér má leita í orðabókinni. Vonandi mun einhverntíma skapast tími og rúm til að laga betur til í textunum og helst að koma á bæði uppflettingu orða í rímum og vísana í orðabókinni og tilsvarandi rímnaerinda. Hægt er að skoða orðabókina hér.