Andra rímur, samlestur við Holm. papp. 4to nr 1 (H¹)
9. ríma
— Óþekktur höfundurGrundvallartexti
Holm. papp. 4to nr 1 (H¹)
1.
Formáli
Formáli
Níunda sinni úr nausti gangs
náins skal dugga vinna
hér mun liljan linna bands
ljósa skemmtan finna.
náins skal dugga vinna
hér mun liljan linna bands
ljósa skemmtan finna.
geðs
renna
þá má lindin beðs
brenna.
renna
þá má lindin beðs
brenna.
1. gangs] geðs. 2. vinna] renna. 3. hér mun liljan] þá má lindin. bands] beðs. 4. finna] brenna.
2.
Ríman
Ríman
Menilás þjóð um morguns tíð
mætir Herrauðs seggjum
þar má líta sterklegt stríð
stefnt af hvorum tveggjum
mætir Herrauðs seggjum
þar má líta sterklegt stríð
stefnt af hvorum tveggjum
Menilás þjóð um morguns tíð
mætir Herrauðs seggjum
þar má líta sterklegt stríð
stefnt af hvorum tveggjum
mætir Herrauðs seggjum
þar má líta sterklegt stríð
stefnt af hvorum tveggjum
3.
Ríman
Ríman
Merkin blika en mækir söng
móðir garpar hníga
fenris sótti að fleina þröng
flykktist örn til víga.
móðir garpar hníga
fenris sótti að fleina þröng
flykktist örn til víga.
Merkin blika en mækir söng
móðir garpar hníga
fenris sótti að fleina þröng
huginn
móðir garpar hníga
fenris sótti að fleina þröng
huginn
4. örn] huginn.
4.
Ríman
Ríman
Úlfurinn þaut en undin saug
ylgjar kjafturinn ljóti
strengja hagl um hjörtun flaug
hlíf var slitin á spjóti.
ylgjar kjafturinn ljóti
strengja hagl um hjörtun flaug
hlíf var slitin á spjóti.
5.
Ríman
Ríman
Hermenn geysa geira regn
grímnis jarðir stökkva
einn veg segir að þræll sem þegn
þeim varð undan hrökkva.
grímnis jarðir stökkva
einn veg segir að þræll sem þegn
þeim varð undan hrökkva.
Hermenn geysa geira regn
gríma þiljar hrukku
var þar
þann veg stukku.
gríma þiljar hrukku
var þar
þann veg stukku.
2. grímnis jarðir stökkva] gríma þiljar hrukku. 3. segir að] var þar. 4. þeim varð] þann veg. hrökkva] stukku.
6.
Ríman
Ríman
Felld var Herrauðs fylking öll
framan að dýru merki
Menilás æsti málma göll
og meiddi fróða serki.
framan að dýru merki
Menilás æsti málma göll
og meiddi fróða serki.
Menelás branda göll
og klýfur fróða serki
Felld var Herrauðs fylking öll
framan að dýru merki
og klýfur fróða serki
Felld var Herrauðs fylking öll
framan að dýru merki
Fyrri og síðari hlutum víxlað með orðamun
1. Felld var Herrauðs fylking öll] Menelás branda göll. 2. framan að dýru merki] og klýfur fróða serki. 3. Menilás æsti málma göll] Felld var Herrauðs fylking öll. 4. og meiddi fróða serki] framan að dýru merki.
7.
Ríman
Ríman
Fetla rann hinn fráni vargur
fyrðar spektar grundir
Tartara herinn týndi margur
tali um þessar stundir.
fyrðar spektar grundir
Tartara herinn týndi margur
tali um þessar stundir.
8.
Ríman
Ríman
Herrauð á við hildar sálm
harla nóg að starfa
með brandi sneið hann brynju og hjálm
og bitran ullar karfa.
harla nóg að starfa
með brandi sneið hann brynju og hjálm
og bitran ullar karfa.
átti í
harla nóg að starfa
klauf
og bitran ullar karfa.
harla nóg að starfa
klauf
og bitran ullar karfa.
1. á við] átti í. 3. sneið] klauf.
9.
Ríman
Ríman
Herneski frá ég hildi að
Helga hins prúða bæri
norðmenn allir námu það
að nokkur þvílík væri.
Helga hins prúða bæri
norðmenn allir námu það
að nokkur þvílík væri.
Herklæðin
Helga hins prúða bæri
aldrei
betri
Helga hins prúða bæri
aldrei
betri
1. Herneski] Herklæðin. 3. allir] aldrei. 4. þvílík] betri.
10.
Ríman
Ríman
Sá er einn maður í Menilás þjóð
Marbrín rekkar kalla
þessi lét fyrir gildings glóð
garpa ótal falla.
Marbrín rekkar kalla
þessi lét fyrir gildings glóð
garpa ótal falla.
var ferð
má hann víst
sá garpur með sverð
garpa ótal falla.
má hann víst
sá garpur með sverð
garpa ótal falla.
1. er] var. þjóð] ferð. 2. Marbrín] má hann víst Marbrín. rekkar] ÷. 3. þessi] sá. fyrir] garpur með. glóð] sverð.
11.
Ríman
Ríman
Fasta hleypur hann fylking á
fleygir ófnis stíga
garpa lét hann þrenna þrjá
þegar að velli hníga.
fleygir ófnis stíga
garpa lét hann þrenna þrjá
þegar að velli hníga.
Fasta hleypur hann fylking á
og fæðir ^⚬⚬⚬⚬ tiggja
þessa lætur níu þá
á liggja
og fæðir ^⚬⚬⚬⚬ tiggja
þessa lætur níu þá
á liggja
2. fleygir ófnis stíga] og fæðir ⚬⚬⚬⚬ tiggja. 3. garpa lét hann þrenna þrjá] þessa lætur níu þá. 4. að] á. hníga] liggja.
12.
Ríman
Ríman
Háleyskir frá ég hlýrar tveir
honum í móti ríða
Sigurður hét og Sörli þeir
seggir lengi stríða.
honum í móti ríða
Sigurður hét og Sörli þeir
seggir lengi stríða.
Háleyskir frá ég hlýrar tveir
honum í móti ríða
Sigurður hét og Sörli þeir
seggir lengi stríða.
honum í móti ríða
Sigurður hét og Sörli þeir
seggir lengi stríða.
13.
Ríman
Ríman
Marbrín hjó svo mest var undur
má það herinn líta
búkinn klauf hann Sigurðar sundur
söðul og hestinn hvíta.
má það herinn líta
búkinn klauf hann Sigurðar sundur
söðul og hestinn hvíta.
sem er
mega engir
búkinn klauf hann Sigurðar sundur
söðul og hestinn hvíta.
mega engir
búkinn klauf hann Sigurðar sundur
söðul og hestinn hvíta.
1. svo] sem. var] er. 2. má] mega. herinn] engir.
14.
Ríman
Ríman
Hlýri hans vill halda frá
laufa hvössu fjúki
skjótlega fékk hann skeinu þá
skildi höfuð frá búki.
laufa hvössu fjúki
skjótlega fékk hann skeinu þá
skildi höfuð frá búki.
létta
laufa hvössu fjúki
skjöldungsson
hann
laufa hvössu fjúki
skjöldungsson
hann
1. halda] létta. 3. skjótlega] skjöldungsson. hann] ÷. 4. skildi] hann skildi.
15.
Ríman
Ríman
Marbrín kallar mikilli raust
við skulum Herrauð stríða
gjöri ég þitt sundra sinnu naust
ef seggurinn þorir bíða.
við skulum Herrauð stríða
gjöri ég þitt sundra sinnu naust
ef seggurinn þorir bíða.
af
við skulum Herrauð stríða
seggur
við skulum Herrauð stríða
seggur
1. kallar] + af. 3. gjöri ég þitt] þitt gjöri ég. 4. ef] seggur ef. seggurinn] ÷.
16.
Ríman
Ríman
Herrauð svarar í samri stund
segg nam móti venda
þú hælist ei fyrr um hjörva fund
en höfum barist til enda.
segg nam móti venda
þú hælist ei fyrr um hjörva fund
en höfum barist til enda.
Herrauð svarar í samri stund
svo gjörir á
hælst fyrri
við
svo gjörir á
hælst fyrri
við
2. segg nam] svo gjörir á. 3. þú hælist] hælst. fyrr] fyrri. 4. höfum] + við.
17.
Ríman
Ríman
Þegar í fyrstu Herrauð hjó
hrottinn gjörði að bíta
brynju og skjöld sem brygði í sjó
brúna sveipinn hvíta
hrottinn gjörði að bíta
brynju og skjöld sem brygði í sjó
brúna sveipinn hvíta
hið fyrsta hann
sverðið
hjálm snjó
og
sverðið
hjálm snjó
og
1. í fyrstu] hið fyrsta hann. 2. hrottinn] sverðið. 3. skjöld] hjálm. sjó] snjó. 4. brúna] og brúna.
18.
Ríman
Ríman
Höfuðið sneið af hesti í braut
hann með benja röðli
Marbrín þeygi hreysti þraut
þegninn stökk úr söðli.
hann með benja röðli
Marbrín þeygi hreysti þraut
þegninn stökk úr söðli.
Höfuðið sneið af hesti í braut
yggjar öðli
fríður frægðar naut
fljótlega
yggjar öðli
fríður frægðar naut
fljótlega
2. benja röðli] yggjar öðli. 3. þeygi hreysti þraut] fríður frægðar naut. 4. þegninn] fljótlega.
19.
Ríman
Ríman
Kappinn sinn hinn bjarta brand
báðum reiðir höndum
hann höggur mitt í hrumnis land
hátt stökk eldur úr röndum.
báðum reiðir höndum
hann höggur mitt í hrumnis land
hátt stökk eldur úr röndum.
Marbrín þann bitra
þrífur hann
ofan hjassa
svo eldur
þrífur hann
ofan hjassa
svo eldur
1. Kappinn sinn] Marbrín þann. bjarta] bitra. 2. reiðir] þrífur hann. 3. hann] ÷. mitt] ofan. hrumnis] hjassa. 4. hátt] svo eldur. eldur] ÷.
20.
Ríman
Ríman
Ekki skipti eggin mjó
Óðins hallar blóma
blakkinn sundur í bógum hjó
brjótur unnar ljóma.
Óðins hallar blóma
blakkinn sundur í bógum hjó
brjótur unnar ljóma.
spillti þó egg var sljó
ægis
unda
ægis
unda
1. skipti eggin mjó] spillti þó egg var sljó. 2. Óðins] ægis. 3. sundur] ÷. 4. unnar] unda.
21.
Ríman
Ríman
Herrauð stökk á græna grund
og gjörir sinn brand að reiða
aldrei hann laufa hugði lund
lækning skyldi beiða.
og gjörir sinn brand að reiða
aldrei hann laufa hugði lund
lækning skyldi beiða.
Herrauð stökk á græna grund
og gjörir sinn brand að reiða
hyggur hann
læknis
og gjörir sinn brand að reiða
hyggur hann
læknis
3. aldrei] hyggur hann aldrei. hann] ÷. hugði] ÷. 4. lækning] læknis.
22.
Ríman
Ríman
Dapran þykist sinn dauðann sjá
drengur er höggið kenndi
hann hleypur undir Herrauð þá
hart með afli spennti.
drengur er höggið kenndi
hann hleypur undir Herrauð þá
hart með afli spennti.
þiggja sá
darra brjótur
og að honum vendi
darra brjótur
og að honum vendi
1. þykist] þiggja. sjá] sá. 2. drengur er höggið] darra brjótur. 3. hann] ÷. 4. með afli spennti] og að honum vendi.
23.
Ríman
Ríman
Marbríns var svo magnið strítt
má það undur kalla
Herrauð hrekst um völlinn vítt
og var þá búinn að falla.
má það undur kalla
Herrauð hrekst um völlinn vítt
og var þá búinn að falla.
Marbrín bar megnið
má það undur kalla
barst
búið
má það undur kalla
barst
búið
1. Marbríns var] Marbrín bar. magnið] megnið. 3. hrekst] barst. 4. búinn] búið.
24.
Ríman
Ríman
Herrauð studdi hin göfga gift
gekk það eftir vonum
Marbrín fann að fast var kipt
fótum undan honum.
gekk það eftir vonum
Marbrín fann að fast var kipt
fótum undan honum.
göfuga
gafst
Marbrín fann að fast var kipt
fótunum
gafst
Marbrín fann að fast var kipt
fótunum
1. göfga] göfuga. 2. gekk] gafst. 4. fótum] fótunum.
25.
Ríman
Ríman
Marbrín frá ég að mælti hátt
mínu treysti ég afli
garpurinn má þér granda fátt
gerast nú brögð í tafli.
mínu treysti ég afli
garpurinn má þér granda fátt
gerast nú brögð í tafli.
kallar af magni
mér er nú farinn
garpurinn má þér granda fátt
gerast nú brögð í tafli.
mér er nú farinn
garpurinn má þér granda fátt
gerast nú brögð í tafli.
1. frá ég að mælti] kallar af magni. 2. mínu treysti ég] mér er nú farinn.
26.
Ríman
Ríman
Lífið jungt ef lofar þú mér
listar maðurinn fríði
alla stund skal ég þjóna þér
þá með list og prýði.
listar maðurinn fríði
alla stund skal ég þjóna þér
þá með list og prýði.
Ef vildir léna
listar maðurinn fríði
vildi
heiðri
listar maðurinn fríði
vildi
heiðri
1. Lífið] Ef lífið. jungt ef lofar þú] vildir léna. 3. skal] vildi. 4. list] heiðri.
27.
Ríman
Ríman
Herrauð segir að seggurinn skal
sínu lífi halda
upp lét standa en sterka hal
steypir grænna skjalda.
sínu lífi halda
upp lét standa en sterka hal
steypir grænna skjalda.
Herrauð segir að seggurinn skal
sínu lífi halda
upp lét standa en sterka hal
steypir grænna skjalda.
sínu lífi halda
upp lét standa en sterka hal
steypir grænna skjalda.
28.
Ríman
Ríman
Gullu horn en gerdar skar
gýtings eggin mjóva
valur lá þykkt um völlu þar
virðar dauðann prófa.
gýtings eggin mjóva
valur lá þykkt um völlu þar
virðar dauðann prófa.
29.
Ríman
Ríman
Flest öll flýði fyrða kind
þegar að Marbrín kenndi
fóru bæði á vog og vind
varð þeim nauð fyrir hendi.
þegar að Marbrín kenndi
fóru bæði á vog og vind
varð þeim nauð fyrir hendi.
Þegar að hverskyns þegna
fallið Marbríns
flúði voða
og var svo
fallið Marbríns
flúði voða
og var svo
1. Flest öll flýði fyrða] Þegar að hverskyns þegna. 2. þegar að Marbrín] fallið Marbríns. 3. fóru] flúði. vog og] voða. 4. varð þeim] og var svo.
30.
Ríman
Ríman
Menilás vill og mengið knátt
minnst í flótta kennast
höfðingjarnir hittast brátt
og hart í móti rennast
minnst í flótta kennast
höfðingjarnir hittast brátt
og hart í móti rennast
fæst
á brenna
næst
mót öðrum renna
á brenna
næst
mót öðrum renna
1. knátt] fæst. 2. í] á. kennast] brenna. 3. brátt] næst. 4. og] ÷. í móti rennast] mót öðrum renna.
31.
Ríman
Ríman
Hvorgi sparði af hreysti drengur
harðar randir spenna
báðar þeirra sterku stengur
stukku í hlutana tvenna
harðar randir spenna
báðar þeirra sterku stengur
stukku í hlutana tvenna
orku
^⚬⚬⚬⚬ tíðast
báðar þeirra sterku stengur
stukku í hlutana tvenna
^⚬⚬⚬⚬ tíðast
báðar þeirra sterku stengur
stukku í hlutana tvenna
1. af hreysti] orku. 2. harðar randir] ⚬⚬⚬⚬ tíðast.
32.
Ríman
Ríman
Seggir hjuggust sverðum fast
sóttust hart og lengi
sköfnungs egg í skildi brast
skákar með þeim engi.
sóttust hart og lengi
sköfnungs egg í skildi brast
skákar með þeim engi.
Höldar á þannveg sóttu hart
bæði snarpt
skarst
skákar með þeim engi.
bæði snarpt
skarst
skákar með þeim engi.
1. Seggir hjuggust sverðum fast] Höldar á þannveg sóttu hart. 2. sóttust hart] bæði snarpt. 3. brast] skarst.
33.
Ríman
Ríman
Hlífar þær sem kóngsins kundur
klénar segir að bæri
Herrauðs sneið þær sverð í sundur
sem þær rotnar væri.
klénar segir að bæri
Herrauðs sneið þær sverð í sundur
sem þær rotnar væri.
Hlífar þær sem kóngsins kundur
klénar segir að bæri
Herrauðs sneið þær sverð í sundur
sem þær rotnar væri.
klénar segir að bæri
Herrauðs sneið þær sverð í sundur
sem þær rotnar væri.
34.
Ríman
Ríman
Svo kom loks við sverða fár
sæmdar garpur nam falla
mildingsson son við mæði og sár
má hann þó frægan kalla.
sæmdar garpur nam falla
mildingsson son við mæði og sár
má hann þó frægan kalla.
Þó í fleina
hirðin sá þar
með
má hann þó frægan kalla.
hirðin sá þar
með
má hann þó frægan kalla.
1. Svo] Þó. við sverða] í fleina. 2. sæmdar garpur nam] hirðin sá þar. 3. son við] með.
35.
Ríman
Ríman
Seggurinn lætur siklings nið
sáran bera til skeiða
flóttann reka og gefa þó grið
görpum þeim er beiða.
sáran bera til skeiða
flóttann reka og gefa þó grið
görpum þeim er beiða.
þá
sáran bera til skeiða
rekur en gefur þeim
þess
sáran bera til skeiða
rekur en gefur þeim
þess
1. lætur] + þá. 3. reka og gefa þó] rekur en gefur þeim. 4. þeim] þess.
36.
Ríman
Ríman
Gjörvöll skipin og gumna hald
gull og dýrleg klæði
seggurinn leggur sér í vald
og siglir burt á græði.
gull og dýrleg klæði
seggurinn leggur sér í vald
og siglir burt á græði.
grímnis fald
silfur
lagði
sigldi djúpan
silfur
lagði
sigldi djúpan
1. gumna hald] grímnis fald. 2. gull] silfur. 3. leggur] lagði. 4. siglir burt] sigldi. á] + djúpan.
37.
Ríman
Ríman
Engi kunni annað slíkt
ýta herfang skýra
hóf þann næsta heiðurinn ríkt
er hafði slíku að stýra.
ýta herfang skýra
hóf þann næsta heiðurinn ríkt
er hafði slíku að stýra.
Lýðir bjóða landið frítt
lofðungs syninum dýra
jafnan
sem
lofðungs syninum dýra
jafnan
sem
1. Engi kunni annað slíkt] Lýðir bjóða landið frítt. 2. ýta herfang skýra] lofðungs syninum dýra. 3. næsta] jafnan. 4. er] sem.
38.
Ríman
Ríman
Herrauð segir að hölda þrjá
hann hafi í sínu valdi
frægri enga finna má
fyrr undir skógar tjaldi.
hann hafi í sínu valdi
frægri enga finna má
fyrr undir skógar tjaldi.
hafði þá
horska
frægri enga finna má
sólar
horska
frægri enga finna má
sólar
1. segir að] hafði. þrjá] þá. 2. hann hafi] horska. 4. skógar] sólar.
39.
Ríman
Ríman
Renndi skeiður á Ránar völl
rauk um stafninn búna
báru löður af brimla höll
björt skinu segl við húna.
rauk um stafninn búna
báru löður af brimla höll
björt skinu segl við húna.
Renndu skeiðir um
ráku
lögur
björt skinu segl við húna.
ráku
lögur
björt skinu segl við húna.
1. Renndi skeiður á] Renndu skeiðir um. 2. rauk] ráku. 3. löður] lögur.
40.
Ríman
Ríman
Smækkast unnur en lægði lá
lægis hestar renna
norðmenn máttu Þrúðheim þá
þar fyrir stafni kenna.
lægis hestar renna
norðmenn máttu Þrúðheim þá
þar fyrir stafni kenna.
Kyrrist láð
lægis hestar renna
kenna
snemma
lægis hestar renna
kenna
snemma
1. Smækkast] Kyrrist. lá] láð. 3. máttu] kenna. 4. kenna] snemma.
41.
Ríman
Ríman
Drengir steyptu flein í flóð
fleyin að höfnum venda
Álfurinn hinn ríki á ströndu stóð
er strengja birnir lenda.
fleyin að höfnum venda
Álfurinn hinn ríki á ströndu stóð
er strengja birnir lenda.
Drengir steyptu flein í flóð
ventu
lentu
ventu
lentu
2. venda] ventu. 3. hinn] ÷. 4. lenda] lentu.
42.
Ríman
Ríman
Herrauðs mengi fagnar fljótt
fleygir gullsins brennda
biður þá halurinn horska drótt
heim í kastalann venda.
fleygir gullsins brennda
biður þá halurinn horska drótt
heim í kastalann venda.
Herrauðs mengi fagnar fljótt
fleygir gullsins brennda
herrann
heim í kastalann venda.
fleygir gullsins brennda
herrann
heim í kastalann venda.
3. biður] herrann biður. þá halurinn] ÷.
43.
Ríman
Ríman
Hraðlega þiggur hirðin öll
hertogans boð með sóma
ekki skorti í jarlsins höll
alls skyns mekt og blóma.
hertogans boð með sóma
ekki skorti í jarlsins höll
alls skyns mekt og blóma.
Herrauður boð
og hirðin hans öll
álfsins
allskyns dýran
og hirðin hans öll
álfsins
allskyns dýran
1. hirðin öll] Herrauður boð. 2. hertogans boð] og hirðin hans öll. 3. jarlsins] álfsins. 4. alls skyns mekt og] allskyns dýran.
44.
Ríman
Ríman
Hernit sá þá hirðin rík
hölda gleður með prýði
undrin þótti engin slík
orðin fræknum lýði.
hölda gleður með prýði
undrin þótti engin slík
orðin fræknum lýði.
leit
heima fyrr
undrin þótti engin slík
orðin fræknum lýði.
heima fyrr
undrin þótti engin slík
orðin fræknum lýði.
1. sá] leit. 2. hölda gleður] heima fyrr.
45.
Ríman
Ríman
Undrast þjóð að brögnum bar
báru ljómann rauðan
hinn sem orpinn öndu var
og allir hugðu dauðan.
báru ljómann rauðan
hinn sem orpinn öndu var
og allir hugðu dauðan.
Höldar litu Hernit þar
býta blóma
og allir hugðu dauðan.
býta blóma
og allir hugðu dauðan.
1. Undrast þjóð að brögnum bar] Höldar litu Hernit þar. 2. báru ljómann] býta blóma. 3. orpinn öndu] öndu orpinn.
46.
Niðurlag
Niðurlag
Herinn allur er hjörva þund
heilan máttu kenna
hér mun bláins við bragða grund
brjóta karfann þenna.
heilan máttu kenna
hér mun bláins við bragða grund
brjóta karfann þenna.
Höldar máttu hringa lund
að nafni
skal blands um
knífinn þennan
að nafni
skal blands um
knífinn þennan
1. Herinn allur er hjörva þund] Höldar máttu hringa lund. 2. máttu] að nafni. 3. mun bláins við] skal blands um. 4. karfann þenna] knífinn þennan.
Andra rímur, 9. ríma