Karel

Skógar-Krists rímur — 2. ríma

— Rögnvaldur blindi

Lemmata | Textatengsl
umgjörð ríman

1.
Formáli

Mér er ekki um mansöng neitt,
mig er við hann að skilja greitt
ef hann er kveðinn af efni því
sem allar konurnar prísast í.

Skoða...

2.
Formáli

Þyki mér ekki það nema spott
þó þeim færist kvæðið gott
sem aldrei veita ást né dygð
og jafnan sýna fals og lygð.

Skoða...

3.
Formáli

Hvernig má sú heiðrast nein
sem hefur til enga lifandi grein
nema hún dýrkar sjálfa sig
og segist að öllu voldugleg.

Skoða...

4.
Formáli

Mörg er kvinnan menguð sú
sem mönnum virðist dygg og trú
enda reynist einhver góð
þó ei sé haldin mektar fljóð.

Skoða...

5.
Formáli

Mæli ég ekki í móti því
margar eru þær heiminum í.
Engi getur með orðum sagt
allt það prýðir vífið spakt.

Skoða...

6.
Formáli

Ljúfum konum leiðir af
laglegt hót og mjúklegt skraf,
alls kyns gaman og yndið nóg
svo ekki verður komið í lóg.

Skoða...

7.
Formáli

En hin vonda ýtum fær
allra handa styggðir nær.
Fyrri og seinna leynt og ljóst
leiðir af henni harm og þjóst.

Skoða...

8.
Formáli

Salamon spaki í sannleik frekur
soddan dæmi konunum tekur
hin illa verri árnun sé
hin önnur betri en gull og fé.

Skoða...

9.
Formáli

Grafa þarf ekki glósu þá,
get ég þar nokkuð sagt í frá,
engi maður í óði þylur
hvað illa konu og góða skilur.

Skoða...

10.
Formáli

Hver sá maður af horskri þjóð
sem hefur með orðum kvinnan góð
megi þér ekki meira en fé,
mér þykir líkt hann fávís sé,

Skoða...

11.
Formáli

Hvort sem konunum last eða lof
leggja menn eða kveða við of
hvorki á þetta hringa bil,
hver hefur það sem vinnur til.

Skoða...

12.
Formáli

Engri býð ég óðinn minn
auðar gefni í þetta sinn.
Geri sá að honum gaman sem vill
en gjaldi ekki launin ill.

Skoða...

13.
Formáli

Fjölnis braut ég ferju þá
flestir vildu heyra og sjá
en nú hef ég mér aðra gert
og ætla ég þyki lítils vert.

Skoða...

14.
Ríman

Það er í þessu fræði fyrst
af frúinni er sagt og Skógarkrist
brúðurin hyggst að bæta sál
og byrjar upp sín skriftar mál.

Skoða...

15.
Ríman

Skjallega flutti skarlats bil
skriftargagn sem von er til.
Síðan þagnar seima ná.
Svaraði henni Kristur þá.

Skoða...

16.
Ríman

Hvar fyrir þegir þú hrundin björt,
hvort hefur þú ekki meira gert
himna Guði í móti og mér.
Mengrund segir að þannig er.

Skoða...

17.
Ríman

Sagt hefur þú mér syndir smár,
sannlega veit ég eftir stár
eitthvert hjá þér verra vamm,
vil ég að það sé játað fram.

Skoða...

18.
Ríman

Bergirðu engu brúðurin þá
burt af því þú heldur á.
Þegar hið annað fastar fólk
ferðu með áir og rennir mjólk.

Skoða...

19.
Ríman

Griðkonur mínar grundin kvað
gjarnari miklu eru á það.
Þegar hjá slíku sýslum vér
sjálfar láttu skriftast þær.

Skoða...

20.
Ríman

Vinnur þú ekki, vífið, þá
eða vinna lætur, bauga ná,
þegar að heilagt haldið er
og hvílast öllu fólki ber?

Skoða...

21.
Ríman

Greiðlega ansar gullhlaðs lín
gjarnara er það bónda mín
þykist hann ekki þó nema gott
og þekkjast hvorki háð né spott.

Skoða...

22.
Ríman

Láttu bóndann sjá fyrir sér
en segðu af því hvað réttast er
um það kynja klækis orð
af klerknum fær þú, menja skorð.

Skoða...

23.
Ríman

Að mörgu spyr þú miskunnsamur
muntu vera launa tamur
ef ég skal segja þér allt af mér
eftir því sem réttast er.

Skoða...

24.
Ríman

Fyrir mun liggja að frétta þig
fyrst að þú vilt leyna mig
en láta síðan launa því
að lina þér nokkuð skriftum í.

Skoða...

25.
Ríman

En þó það sé auðgrund veitt
að ekki megi mér leynast neitt
þá er sú skriftin skást fyrir þig
að skýrir þú við sjálfan mig.

Skoða...

26.
Ríman

Hringþöll svarar og hneigði sig:
Hent hefur þetta lítið mig,
ég hef klerknum efalaust veitt
allt það hann hefur falað og beitt.

Skoða...

27.
Ríman

Hversu oft hefur hann og þú
hafst að þvílíkt, menja brú.
Lofaður herra, lindin kvað,
lagt hef ég ekki í minni það.

Skoða...

28.
Ríman

Átti ég í morgun eðli og hann
áður en ég til skógar rann.
Því er nú undir þinni náð
þungleg skrift og hefndin bráð.

Skoða...

29.
Ríman

Fyrir þín skjalleg skriftar mál
skal ég þér nú með ekki tál
veita bæn þá vildir þú;
vífið svaraði og gladdist nú:

Skoða...

30.
Ríman

Fljótkjörin er sú fagnaðar bæn,
fegin vil ég, segir brúðurin kæn,
bráðdauður verði bóndinn minn,
bið þá ekki meira um sinn.

Skoða...

31.
Ríman

Bið þú um annað, Kristur kvað,
kæran, máttu skilja það
síst vill dauða syndugs manns
sá sem girnist velferð hans.

Skoða...

32.
Ríman

Voldugur, þá kvað vella lín,
veittu hann missi heyrn og sýn.
Mun hann þá hvorki mig né klerk
mega um kunna orð né verk.

Skoða...

33.
Ríman

Þessa bæn, sem biður þú nú,
bili þig hvorki ást né trú,
þegar mun öðlast þorna bil;
þar skal ég ekki spara mig til.

Skoða...

34.
Ríman

Kærlega frá ég að kyrtla brík
Kristi þakkar orðin slík.
Gefur hann síðan gullhlaðs lín
góðmannlegana blessan sín.

Skoða...

35.
Ríman

Skilur hún þar við Skógarkrist,
skundaði síðan bauga rist
heim á sinn hinn góða garð,
gamanið hennar nóglegt varð.

Skoða...

36.
Ríman

Bráðlega frétti brauga rein
bóndinn hennar kominn var heim.
Kappinn út í kirkju lá,
kæran bjó til matarins þá.

Skoða...

37.
Ríman

Þegar sem búin var brúðurin ljós
býður hún einni vinnudrós
kalla að bóndinn kæmi þar
og kynnti honum að borðað var.

Skoða...

38.
Ríman

Heimakonan, sem hústrú bað,
hitti bóndann þegar í stað.
Býður hún honum til borðs að gá,
brá hann sér hvergi og grafkyrr lá.

Skoða...

39.
Ríman

Hún gekk inn en hér næst líður
hústrúin bæði og maturinn bíður.
Bóndinn ekki bæinn kom í,
brúðurin spyr hvað olli því.

Skoða...

40.
Ríman

Heimakonan gaf henni svar:
Hann vildi ekki við mig par
mæla þegar ég minnti hann á
mál væri honum til borðs að gá.

Skoða...

41.
Ríman

Tala þú hátt, segir kvinnan kæn,
kann vera hann hafi þá legið á bæn,
en ef hann svarar nú engu til
út skal ég, kvað menja bil.

Skoða...

42.
Ríman

Út fór konan í annað sinn
og svo talar hún: Bóndi minn,
gangið inn því búið er borð;
bligði hann upp á menja skorð.

Skoða...

43.
Ríman

Ekki talaði hann orðið neitt;
inn fór síðan fljóðið teitt;
húsfreyju fann og hermdi slíkt;
hlæjandi svaraði sprundið ríkt ..

Skoða...

44.
Ríman

Efalaust veit ég, auðar lín,
ef ekki sparar þú hljóðin þín
geturðu þá svo galað upp hátt
hann gefur þér svar eða kemur hér brátt.

Skoða...

45.
Ríman

Líður tíminn líkt og fyrr,
liggur úti bóndinn kyrr
þar til sú, sem send var þrátt,
sviftir honum og talaði hátt.

Skoða...

46.
Ríman

Húsfreyjan stóð og hlýddi til,
hún gekk út og menja bil,
vill nú bæði vita og sjá,
vífið, hversu bóndinn má.

Skoða...

47.
Ríman

Þig hef ég, sagði þorna skorð,
þrisvar kallað undir borð
en það virðir einskis þú;
ansaði henni bóndinn nú.

Skoða...

48.
Ríman

Gakktu inn aftur, gullhlaðs lín,
gjarnan vilda ég húsfreyja mín
hingað kæmi að hitta mig,
hana skal ég þá fræða og þig.

Skoða...

49.
Ríman

Ég er hér hjá þér, elskan mín,
öllum þyki mér háttum þín
brugðið vera, að brúðurin kvað;
bóndinn ansar, satt er það.

Skoða...

50.
Ríman

Hingað kom ég svo heill og glaður
helst sem þá ég var ungur maður.
Lést ég gera hér litla bæn,
launin urðu að minnstu væn.

Skoða...

51.
Ríman

Þá ég var búinn í burt að gá
bar svo til sem greini ég frá,
hlaut ég að missa heyrn og sýn
hörmulegust er þessi pín.

Skoða...

52.
Ríman

Verð ég nú fyrir veikleik minn
að vera sem annar ómagi þinn,
eyða og spenna upp fyrir þér,
ekki leiðir gagn af mér.

Skoða...

53.
Ríman

Efalaust kemur það upp á þig
að annast búið og sjálfan mig,
fylgja að vinnu fólki hér,
flestöll eru nú ráð af mér.

Skoða...

54.
Ríman

Grátin ansar gullhlaðs bil:
Gjarnan skal ég þar hjálpa til,
einskis virði ég ómak mitt,
angrið syrgi ég meira þitt.

Skoða...

55.
Ríman

Hvort vill annað hreysta þá,
hjálma viður og bauga ná,
og sögðu bæði svo sem að var
syrgja dugi þeim ekki par.

Skoða...

56.
Ríman

Fer hann þá inn og falda láð,
frá ég hann öll á bænum ráð
afsalar sér sem ófær maður,
ekki var þá bóndinn glaður.

Skoða...

57.
Ríman

Mengrund upp á morgna stár,
munu þar leika eftir fár.
Skipar hún öllum skjótt til verks
en skundar sjálf í hvílu klerks.

Skoða...

58.
Ríman

Alla vikuna upp í samt
er henni þetta furðu tamt
að búa hjá klerknum bónda gegnt,
brá hann sér hvergi það hef ég fregnt.

Skoða...

59.
Ríman

Því næst lagðist þorngrund niður
þegar hún hafði klerkinn viður
sukkað eftir sinni vild
svo var hún þó við bóndann mild.

Skoða...

60.
Ríman

Einhvern morgun æðis kyrr
auðar lindi bóndinn spyr:
Mun það nokkuð mjög frá sið
manna vera þó slátrum við.

Skoða...

61.
Ríman

Hróðig ansar hringa brú:
Hverju viltu slátra nú?
Arðurnauti okkru því
sem eigu minni er feitast í.

Skoða...

62.
Ríman

Gera skal ég sem garpurinn bað,
get ég þó ei að sinni það,
flestum hef ég nú fengið starf
fólkið er ekki við sem þarf.

Skoða...

63.
Ríman

Ekki þarftu, auðar bil,
að ætla hér svo marga til.
Fullting klerks og fylgið þitt
fullvel dugir við nautið mitt.

Skoða...

64.
Ríman

Klæddist frúin og klerkinn vekur,
kyrrlega segir og á honum tekur:
Sæktu naut það slátra skal,
sendimanna er ekki val.

Skoða...

65.
Ríman

Klerkurinn spratt í klæðin sín,
komin er þessi fregn til mín,
sækir naut og hefur það heim,
hjónin taka við uxa þeim.

Skoða...

66.
Ríman

Bóndinn lagði band á naut
og biður því halda menja laut.
Hann tók öxi í hönd sér þá,
húsfreyjan talaði hún þetta sá.

Skoða...

67.
Ríman

Best er að láta, bóndi minn,
berja klerkinn uxann þinn.
Hann sér betur að höggva en þú;
halurinn ansar sinni frú:

Skoða...

68.
Ríman

Mitt er aflið meira en hans,
mun það verða prófað til sanns.
Niður fyrir mig hef ég nóga sýn,
nú skal reynast orkan mín.

Skoða...

69.
Ríman

Klerkurinn tók í höfuð og horn,
horfði á þetta bauga norn.
Heldur hann undir höggið þar
en húsfreyjan ekki óhrædd var.

Skoða...

70.
Ríman

Báðum höndum bóndinn mætur
bitra öxi ríða lætur.
Hjó hann svo klerksins hálsinn á,
höfuðið fauk af bolnum þá.

Skoða...

71.
Ríman

Húsfreyjan talar með harmi nú:
Hjóst ei það sem áttir þú.
Bóndinn ansar brúði sín:
Beint fór eftir vilja mín.

Skoða...

72.
Ríman

Kæran gekk til kirkju þá
og kónginn beiddi himnum á
frelsa þennan fellda klerk
og fyrirgefa honum sín orð og verk.

Skoða...

73.
Ríman

Skógarkristur skaust þar inn
sem skorðan æpti klerkinn sinn.
Biður hann ekki í bænum sljó
brúðurin velji um kosti tvo.

Skoða...

74.
Ríman

Annar kostur er sá þinn
að þú farir í helli minn
og þjónir guði af þínum mátt,
þá mun frelsast auðar gátt.

Skoða...

75.
Ríman

Ellegar skal ég sem óðurinn tér
eld af himnum senda þér
og ljósan brenna upp líkama þinn,
líttu á þennan boðskap minn.

Skoða...

76.
Ríman

Fegin vil ég, segir falda Lín,
fyrr en vera hjá bónda mín
hafa þá skrift sem hörðust er,
hverja sem þú býður mér.

Skoða...

77.
Ríman

Ágæt frá ég að eyðan líns
eftir ráði meistara síns
hellinn byggði hæg í lund
og hrein um alla ævi stund.

Skoða...

78.
Ríman

Bóndinn annast bauga rist
og birtist þó fyrir Skógarkrist
ævinlega með allri dygð
og andaðist hvort í sinni byggð.

Skoða...

79.
Ríman

Ætla ég því fyrir Jesús Krist
öðlast muni þau himnavist,
þann sem allt hið góða gefur,
gott fær hver sem iðrast hefur.

Skoða...

80.
Niðurlag

Rekkar taki nú rímur tvær.
Rögvaldur hefur yrktar þær.
Ævintýrið af auðar Rist
úti er bæði og Skógarkrist.

Skoða...

Skógar-Krists rímur, 2. ríma